Lata 1940 – 1947

Publiczna Szkoła Dokształcająca Zawodowa 1940/41 – 1946/47

Pierwsze wzmianki o szkole w Międzyrzecu kształcącej przyszłych rzemieślników pochodzą z roku 1835. Wtedy to powstała w mieście szkoła rzemieślniczo – niedzielna dla ludności pochodzenia polskiego. Zajęcia prowadzili nauczyciele szkół elementarnych. Uczniowie zdobywali umiejętności pisania i czytania w języku polskim i rosyjskim oraz arytmetyki, wiadomości o miarach, wagach, monetach krajowych, religii, moralności, rysunku linearnego, nauki zdrowia i wiadomości o przyrodzie. Szkołę rozwiązano w 1858 roku, ale w wyniku starań miejscowych rzemieślników zaczęła funkcjonować znowu w roku 1870. Jednak w wyniku małej ilości zgłoszonych kandydatów – szkołę rozwiązano. 22 sierpnia 1927 roku na wniosek miejscowego burmistrza otwarto w mieście pierwszą szkołę zawodową pod nazwą Publiczna Szkoła Zawodowa Dokształcająca. Była ona jedyną placówką szkolną funkcjonującą podczas okupacji niemieckiej. Wybuch wojny w dniu 1 września 1939 roku oraz działania wojenne zakłóciły normalne rozpoczęcie zajęć szkolnych. Jednak poczucie obowiązku i patriotyczna postawa nauczycieli i rodziców zadecydowała, że już pod koniec października 1939 r. czynne były prawie wszystkie szkoły powszechne i średnie. Stosunek okupanta do polskiego szkolnictwa na terenie Generalnej Guberni zmienił się radykalnie już w listopadzie. Zaczęto zamykać i likwido- wać wszystkie szkoły. Dozwolone były tylko szkoły powszechne, miały one jednak udzielać najprostszych wiadomości podstawowych jak: rachowanie, czytanie, pisanie. Jedynym odstępstwem było pozostawienie w spokoju szkolnictwa zawodowego i polskich w nim nauczycieli. Nie chodziło im oczywiście o dobro Polaków. Niemiecki przemysł wojenny cierpiał z powodu braku wykwalifikowanych robotników. Polskie szkoły zawodowe miały te braki wypełnić. Główny nacisk położono na szkolenie praktyczne do minimum ograniczając czas nauki. Zasadniczym aktem prawnym dotyczącym szkolnictwa zawodowego na terenie Generalnej Guberni (do której włączony był również Międzyrzec Podlaski) był dekret z dnia 29 kwietnia 1941 roku wydany przez gubernatora Hansa Franka. Dekret ten anulował wszystkie dotychczasowe przepisy dotyczące szkolnictwa zawodowego. Nowe przepisy dzieliły szkolnictwo zawodowe na trzy rodzaje: Szkoły obowiązkowe dokształcające – przeznaczone dla młodzieży pracującej w różnych zawodach i mającej ukończoną 7-klasową szkołę powszechną. 3-letnia nauka miała się kończyć egzaminem czeladniczym.

Szkoła przeznaczona była dla młodzieży pracującej w zakładach rzemieślniczych. Ukończenie dokształcającej szkoły zawodowej nie dawało absolwentom uprawnienia do kontynuowania nauki w szkołach wyżej zorganizowanych. Świadectwo ukończenia szkoły uprawniało do otrzymania świadectwa czeladniczego po złożeniu z wynikiem pozytywnym egzaminu czeladniczego.